Tragiczne trzęsienie ziemi w Turcji spowodowało wzrost cen złomu na rynku europejskim. Oczekuje się, że ceny złomu w Europie gwałtownie wzrosną w marcu 2023 r. Rynek szacuje podwyżkę o 20-30 €/t. Zdaniem uczestników rynku - obecne ceny w Turcji, które przekraczają 400 euro/t, spowodują wysyłkę dużych partii europejskiego złomu do Turcji, a lokalni konsumenci będą zmuszeni zapłacić więcej za rodzimy surowiec. Ogólnie rzecz biorąc, turecki popyt podniósł ceny na większości światowych rynkach złomu, ponieważ producenci stali zaczęli kupować surowce, obawiając się niedoborów i dalszego skoku cen.
Ilość prętów zbrojeniowych potrzebnych do odbudowy Turcji po trzęsieniu ziemi pozostaje w dużej mierze nieznana, ale spekulacje i wstępne szacunki rządowe spowodowały umacnianie cen złomu stalowego na światowych rynkach.
Trzy tygodnie po tym, jak region Iskenderun nawiedziły niszczycielskie trzęsienia ziemi, nadal trwają prace porządkowe i badania zniszczonych obszarów. Pomimo tych ciągłych wysiłków i licznych wstrząsów wtórnych tureccy producenci stali w dotkniętym regionie i innych miejscach szybko powrócili na głębokomorski rynek złomu stalowego. Solidne wolumeny sprzedaży stali napędzają popyt na złom a ceny tego surowca wzrosły do najwyższych wartości od maja 2022 r.
4 mln ton prętów zbrojeniowych
Turecki rząd przekazał informację producentom stali, że do prac odbudowy będzie potrzebnych 4 mln ton prętów zbrojeniowychw ciągu najbliższych 3-4 miesięcyszacunkowo. Większa część rynkowych ekspertów uważa jednak harmonogram rządowy za nierealistyczny. Zakładając bowiem standardowe straty stopu między prętami zbrojeniowymi a złomem, źródła rynkowe oszacowały, że gdyby wszystkie potrzebne pręty zbrojeniowe były produkowane w Turcji, wymagałoby to około 4,5 mln ton złomu, czyli mniej więcej jednej piątej wolumenu importu tego kraju z zeszłego roku.
Dla przykładu - w 2022 r. Turcja zaimportowała w sumie 20,6 mln ton złomu stalowego, czyli średnio 1,7 mln ton miesięcznie.
Dodatkowa ilość złomu wymagana na podstawie wstępnych szacunków rządu wyniosłaby 1,13 mln ton w ciągu czterech miesięcy co wiązałoby się z dostawą około 37 dodatkowych statków masowych w oparciu o typowe rozmiary ładunku. Takie założenia wyliczono w oparciu o aktualny rządowy harmonogram i pod warunkiem nie wprowadzenia żadnych zmian w polityce importu/eksportu dla wyrobów stalowych.
Uczestnicy rynku są mocno sceptyczni co do możliwości realizacji planu odbudowy w tak krótkim czasie - twierdząc, że skierowanie tak dużej ilości dodatkowego złomu drogą morską do Turcji w tak krótkim czasie jest praktycznie niemożliwe.
Eksperci rynku złomowego spodziewają się weryfikacji planów rządu tureckiego i rozpatrzenia bardziej realistycznego harmonogramu, w którym okres odbudowy kluczowych budynków będzie trwał ponad dwa lata. Przyjcie takiego harmonogramu odbudowy zwiększyłoby krajowy popyt na pręty zbrojenioweo o około 300 tysięcy ton każdego miesiąca. Dodatkowa produkcja prętów zbrojeniowych w takiej ilości, mogłaby zostać zaspokojona przez huty tureckie i wymagałaby skromniejszych 5-6-ściu dodatkowych ładunków dalekomorskich ze złomem miesięcznie w połączeniu z niewielkim wzrostem spożycia złomu żeglugi bliskiego zasięgu i krajowego.
Chociaż większość uczestników rynku pozostaje sceptycznie nastawiona do danych liczbowych tureckiego rządui, zaangażowanie w szybką odbudowę nadal napędza wzrost krajowych cen prętów zbrojeniowych i importowanego złomu. Nie ma natomiast wątpliwości, że popyt na pręty zbrojeniowe w całym kraju wzrośnie w wyniku działań związanych z odbudową. Kluczowe czynniki całej operacji odbudowy, takie jak - ramy czasowe, źródła zaopatrzenia i zmiany w polityce importu/eksportu lub wprowadzone przez rząd ewentualne systemy ustalania cen lub wymagań dotyczących sprzedaży prętów zbrojeniowych pozostają dalej w sporej mierze nieznane.
Potencjalnym rozwiązaniem mogłoby być zniesienie 30-procentowego cła w Turcji na import prętów zbrojeniowych, podczas gdy niektórzy twierdzą, że ograniczenia w eksporcie prętów zbrojeniowych mogłyby być równie pomocne. W 2022 r. Turcja wyeksportowała około 6 mln ton prętów zbrojeniowych, więc nawet gdyby cały eksport prętów zbrojeniowych został wstrzymany i przeniesiony na rynek krajowy to nadal występowałby niedobór.
Pozytywne nastroje dla cen złomu w roku 2023
U podstaw ożywienia cen złomu leżą optymistyczneprognozy dotyczące zapotrzebowania na stal (głównie pręty zbrojeniowe) związane z odbudową i uzupełnianiem zapasów w nadchodzącym roku, co może zostać jeszcze bardziej przyspieszone w świetle nadchodzących wyborów prezydenckich.
Reasumując - nawet jeśli kombinacja różnych scenariuszy zostanie wdrożona, wynikiem będzie zwiększony popyt na stal i zużycie złomu, co w perspektywie średnio i długoterminowej prawdopodobnie będzie wspierać i dalej napędzać ceny złomu. Oczekiwania na dalsze wzrosty ceny złomu pozostaną napewno wysokie w perspektywie krótkoterminowej, ponieważ wzrosty w tureckiej krajowej sprzedaży prętów zbrojeniowych przewyższają obecnie możliwości pozyskania złomu.
